Bệnh Ðái Ðường hay Tiểu Ðường (diabetes)

Bệnh đái đường hay tiểu đường có liên quan mật thiết tới bệnh mập phì (obesity). Bệnh mập này chỉ hoành hoành ở các nước giầu có, thực phẩm dư thừa cũng được mệnh danh là bệnh thừa dinh dưỡng của nhà giầu như ở vùng Bắc Mỹ này.
Sống ở các nước Âu Mỹ khó có thể tự phát giác ra cái bệnh tiểu đường này vì mỗi khi đi tiểu thì đi vào trong bồn vệ sinh rồi ấn nút cho nước chảy đi. Ở các nước nghèo khó khác, đi tiểu ra ngoài đường vung vãi xuống đất, rồi lũ kiến bâu lại vì có vị đường, nhờ vậy mà mới biết mình có bệnh tiểu đường, (đái ra đường) vì nước tiểu có dư đường. Vì khó phát giác như thế nên người ta gọi bệnh tiểu đường là"Tên Giết Người Thầm Lặng".
Cái khổ là bệnh tiểu đường nó âm ỉ lâu ngày trong chúng ta mãi về sau mới biết chứ không có triệu chứng nào báo trước cả. Cho đến khi biến chứng thì mới biết thì đã muộn rồi.
Cách đây chừng 50 năm thì bệnh tiểu đường không phải là một cơn dịch mà chỉ là một thứ bệnh thiếu chất "INSULIN" trong cơ thể. Nhưng với đà của thế giới văn minh dư thừa vật chất từ 2,3 thập niên nay, mặc dù thân thể không thiếu insulin nhưng vẫn bị bệnh tiểu đường như thường. Nghe nói thì ngược đời nhưng là đúng sự thật. Nếu đi thử máu mà thấy có trên 150 g đường trong 10 cc máu thì đã nằm trong diện tiểu đường rồi.
Bệnh tiểu đường ngày nay được coi như là một thứ bệnh dịch vì nó đã lan tràn quá nhiều. Con số thống kê cho biết có hơn 10 triệu người mắc phải bệnh tiểu đường này tại Âu Châu và Âu Mỹ. Ngân sách y tế các quốc gia đã phải chi ra ít nhất là hơn 10 ngàn Mỹ Kim cho mỗi một con bệnh.
Vì nguyên nhân chính của bệnh tiểu đường là bệnh mập phì. Bạn nên theo công thức đại khái như thế này để tính xem bạn có mập phì hay không:
Số cân tiêu chuẩn = (18x + 5.5 y) + ((18x+ 5.5y) * .10)
mà x là chiều cao tình bằng feet và y là chiều cao lẻ còn lại bằng inches.
ví dụ chiều cao của bạn là : 5 ft 4 inches thì bạn thay thế x= 5 và y = 4 vào công thức trên thì sẽ có những bài toán sau đây:
1. Bạn lấy mỗi foot nhân với 18 lbs. ( 5 x 18 = 90 lbs.)
2. Bạn lấy mỗi inch còn lẻ nhân với 5.5 lbs ( 4 x 5.5 = 22 lbs. )
3. Bạn cộng lại là 112 lbs, rồi cộng thêm với 10% của tổng số đó (112 x .10= 11.2 lbs) Như vậy số cân tiêu chuẩn của bạn phải là 112 + 11.2 = 123.2 lbs.
Bạn lên bàn cân thử xem mình nặng bao nhiêu. Nếu số cân của bạn quá sức nặng tiêu chuẩn là 20 lbs. thì bạn đã bị bệnh mập phì rồi đó, và bạn rất có nhiều triển vọng phát sinh ra bệnh tiểu đường.
(Riêng đối với người cao dưới 5 ft thì nhân mỗi ft với 16 thay vì 18 như người trên 5ft và mỗi inch lẻ còn lại vẫn dùng 5.5 như thường).

Cách thức sử dụng đường trong cơ thể

Khi chúng ta ăn hay uống những loại thực phẩm có chất bột, và chất đường nhiều như các loại khoai tây, bột bắp, bột mì, các thứ bột được biến chế thành thức ăn sẵn tại các tiệm Fast Food (McDonald, Burger King, Wendy, KFC...) hay nói chung là các loại thực phẩm có nhiều đường, thì các loại thực phẩm này được cấu thành trên căn bản hợp chất hóa học gọi là "carbon hydrate". Carbon hydrate này vào đến gan sẽ được chế biến và được trữ thành dạng "glycogen". Khi vào máu các loại glycogen này sẽ biến thành đường "glucose" và được một loại "hormone" đặc biệt là "insulin" vận chuyển đến phân phối cho tất cả các tế bào trong cơ thể.
Trong khuôn khổ bài này, chúng ta nên định nghĩa nôm na như sau:

pancreas=lá lách hay tụy tạng là một cơ phận nằm dưới dạ dầy chuyển sản xuất nhiều hormone trong đó có chất insulin.

insulin =xe vận tải là chất do lá lách tiết ra để chở chất đường đến tế bào.
portals =phu khuân vác là để đón nhận và khuân chất đường vào tế bào.
glucose=chất đường là một hợp chất mà các chất bột và đường từ ngoài đưa vào được chế tạo thành và được dùng như hơi đốt để tạo năng lực cho cơ thể.
stroke=đột quỵ là một trạng thái óc ngưng hoạt động vì mạch máu ở óc bị bể hoặc bị chặn lại không luân chuyển máu lên óc được.
=trụy tim là một trạng thái tim yếu, hay khó thở vì mách máu dẫn máu về tim bị nghẹt.
insulin resistance=kháng insulin là một trạng thái tế bào có dư thừa insulin nên không nhận thêm được nữa.

Người bị bệnh tiểu đường loại 1

Thành phần bệnh nhân loại 1 là thành phần cao niên. Những người bị bệnh loại 1 thì vì một lý do nào đó khiến lá lách không sản xuất xe vận tải nữa nữa. Số lượng đường trong máu cứ dồn đống vì không có xe vận tải nên không chuyển đến tế bào được. Bệnh nhân loại 1 này như những xe hơi bị ngộp xăng không đề máy được.
Ngộp đường còn tệ hại hơn là các phần tử đường cứ va chạm vào thành mạch máu làm ra tình trạng áp xuất cao cho đến lúc bể mạch máu ở nơi chân hay mắt. Chân thì bị ung thối phải cắt đi, còn mắt thì bị mờ đi đến khi không thấy gì nữa thì bị mù lòa. Còn nếu mạch máu trong não bị bể thì gây nên đột quỵ đưa đến cái chết nhanh chóng.
Rồi còn tệ hại hơn khi thận bị chất đường tấn công. Quả thận không có nhiệm vụ lọc đường, nó chỉ chuyên lọc các thứ dơ để tống ra ngoài theo đường tiểu, nay gặp phải số lượng đường quá nhiều nên nó phải cần rất nhiều nước để lọc và đưa số đường dư thừa ra ngoài. Vậy nếu mà tự nhiên ta khát nước quá, cứ tu từng chai thì coi chừng đó cũng là một triệu chứng bệnh tiểu đường loại 1. Bị đường tấn công nhiều quá thì thận sẽ bị hư, hết hoạt động thì lúc đó chỉ còn cách nhờ ân nhân ban tặng quả thận mới để thay mà thôi.

Người bị bệnh tiểu đường loại 2

Bệnh nhân loại 2 đến với tất cả mọi lứa tuổi, không phải vì bẩm sinh mà họ thiếu xe vận tải - insulin, mà ngược lại, lại thừa insulin nữa kìa. Nhưng vì cơ thể họ đã ăn nhiều chất đường quá rồi, mà lại không hoạt động để thiêu đốt đi, nên tế bào không còn chỗ nào chứa nữa và ra lệnh cho phu khuân vác - portals ngưng nhận thêm đường. Xe vận tải bèn phải trả lại đường vào máu. Các bác sĩ chuyên khoa gọi là tình trạng "chê xe vận tải - insulin" của tế bào.
Sự đề kháng này duy trì đến nỗi lá lách không thèm tiết ra insulin nữa. Rồi khi máu có quá nhiều đường thì sẽ trờ thành bệnh nhân loại 1. Nếu có thêm bệnh áp xuất cao thì rất dễ bị trụy tim - heart attack rất nguy hiểm. Nếu bị cả hai thứ này thì bệnh nhân phải kiêng cữ cả muối lẫn đường.

Y khoa hiện đại và bệnh tiểu đường

Hiện nay trên thế giới với những phát minh mới về y dược, có khoảng 250 thứ thuốc cho những người bị bệnh tiểu đường. Vài thập niên trước người ta dùng insulin của bò và heo để đưa vào cơ thể con người, nay với kỹ thuật mới người ta đã có thế chế ra insulin nhân tạo.
Những xe vận tải mới chế tạo tổng hợp này hoạt động rất mạnh và giúp các phu khuân vác đưa chất đường vào tế bào nhanh hơn. Có loại thuốc rất hiệu nghiệm bắt ép tế bào nhận chất đường nhờ đó mà đường trong máu giảm bớt đi. Cũng có loại thuốc khác làm chậm tốc độ tiêu hóa để các tế bào có thì giờ đốt hết chất đường, trước khi đợt đường khác tiến vào.
Hiện nay người ta đang cố gắng thực hiện một phương pháp là cấy một máy rất nhỏ vào hẳn trong cơ thể người bệnh và thiết kế chương trình để tự động phóng ra insulin khi cơ thể đòi hỏi.
Tuy nhiên ta cũng như tây, tầu cũng như Mỹ đều khuyên là ta nên phòng bệnh là tránh các thức ăn có nhiều bột, đường, muối quá và năng tập thể dục, chơi thể thao để có một cơ thể lành mạnh tránh bệnh tiểu đường.