Mơ, mai

Tên Việt: mơ, mai Tên Hoa: 梅(mai), 春梅(xuân mai), 干枝梅(can chi mai) Tên Anh: mume plant, Japanese apricot Tên Pháp: abricotier du japon Tên khoa học: Prunus mume Sieb. & Zucc. Họ: Hoa Hường (Rosaceae)
Quân tự cố hương lai, ưng tri cố hương sự.
Lai nhật ỷ song tiền, hàn mai trước hoa vị ?) jun zì gù xiang lái, yìng zhi gù xiang shì.
lái rì qĭ chuang qián, hán méi zháo hua wèi?
♫Tạp thi 雜詩 - Vương Duy 王維

Nghêu ngao vui thú yên hà
Mai là bạn cũ, hạc là người quen
♫Cô Hái Mơ - Phạm Duy, thơ Nguyễn Bính

Nước cất hạt mơ có tác dụng chữa ho, khó thở, nôn mửa, đau dạ dày. Loại thuốc này có độc nên mỗi lần chỉ được dùng 0,5 đến 2 ml, mỗi ngày không uống quá 6 ml. Mơ còn gọi là hạnh, khổ hạnh nhân, mai. Trong thịt quả mơ có nhiều chất hữu cơ, đường, vitamin C... nên có tác dụng giải khát, làm giảm lượng mồ hôi và lượng muối mất đi do ra mồ hôi, tăng sức dẻo dai trong hoạt động của con người. Từ quả mơ, người ta có thể chế biến thành ô mai mơ, rượu mơ, xirô mơ, dầu hạt mơ, nước cất hạt mơ..., tất cả đều rất có lợi cho sức khỏe. Cách làm như sau: Ô mai mơ: Chọn những quả mơ thật già (vỏ vàng) đem về phơi ở nơi mát trong vài ngày cho đến khi héo, sau đó đun nước sôi, cho quả mơ vào cho đến khi vỏ nhăn lại, cho vào chõ đồ rồi mang phơi, làm như vậy 6-7 lần cho đến khi quả mơ tím đen là được. Cũng có thể làm ô mai mơ bằng cách cho vào lò sấy bằng than củi (nhiệt độ không quá 40 độ C); khi khô và hơi có màu vàng đen thì cất vào kho để một thời gian cho ngả màu đen là được. Chế ô mai mơ với muối bằng cách: Phơi quả mơ đến khi héo, dùng muối xát đều, sau đó cho vào vại (không đổ nước), sau 3 ngày 3 đêm thì bỏ ra phơi cho tái rồi lại cho vào vại muối lần thứ hai, thêm 1 ngày 1 đêm nữa rồi phơi cho thật khô, muối sẽ bám vào quả mơ tạo thành một lớp trắng. Cũng cách muối này, người ta còn có thể cho thêm gừng, cam thảo. Ô mai mơ được dùng làm thuốc chữa ho, hen suyễn với liều 3-6 g, ngậm hoặc sắc uống. Một số đơn thuốc có dùng ô mai mơ: Chữa giun chui ống mật, đau bụng do giun đũa, viêm đại tràng mãn tính do lỵ: Ô mai 5 quả, tế tân 4 g, can khương, quế chi, phụ tử chế, xuyên tiêu mỗi thứ 8 g; hoàng bá, đương quy, hoàng liên, đẳng sâm mỗi thứ 12 g. Tất cả tán bột, trộn mật ong làm viên hoàn, ngày uống 12 g chia làm 3 lần, hoặc có thể làm thang sắc uống. Chữa giun chui ra mồm, mũi: Ô mai 2 quả đun cùng với 300 ml nước, để sôi trong 30 phút, thêm đường cho vừa ngọt, uống trước khi đi ngủ. Xirô mơ: Mơ chín rửa sạch, để ráo nước, sau đó cho vào bình kín, cứ một lớp mơ lại rắc một lớp đường, đậy kín. Nước xirô mơ có tác dụng giải khát, tăng cường sức khỏe. Rượu mơ: Mơ chín rửa sạch, để ráo nước, cho vào bình kín, cứ 1 kg mơ cho một lít rượu 50 độ, ngâm khoảng một tháng trở lên. Rượu mơ có tác dụng giúp ăn ngon, giải khát, ngày uống 30-60 ml pha với nước. Ngoài ra, dầu hạt mơ còn được dùng làm thuốc bổ và thuốc nhuận tràng, thuốc bôi trừ nẻ, bôi cho tóc trơn và bóng. (theo YKhoa) Việt Báo

---