Ngọc lan trắng

Tên Việt: bạch lan, ngọc lan trắng, sứ ngọc lan Tên Hoa: 白玉蘭(bạch ngọc lan), 玉蘭花(ngọc lan hoa), 木筆(mộc bút), 望春花(vọng xuân hoa), 迎春花(nghênh xuân hoa), 木花樹(mộc hoa thụ), 玉棠春(ngọc đường xuân), 木蘭花(mộc lan hoa) Tên Anh: white champak, pak-lan, white orchid tree Tên Pháp: michelia Tên khoa học: Michelia alba DC. Họ: Mộc Lan (Magnoliaceae)

Nghênh xuân khai sấn tảo xuân thì, Phấn nhị hương ôn ngọc chước ti.
Dung dị giai đình trường đắc kiến, Nhân tòng thiên thượng vọng quỳnh chi.

... ngọc lan trầm ngát thu hương. bờ xanh bóng dương phút giây chìm sương. bông hoa đời ngàn xưa tới nay. rung nhạc đó đây cho đời ngất ngây, cho tơ trùng đờn hờ phím loan. thê lương mây nước sắt se cung đàn. ôi tâm hồn nghệ sĩ chìm trong sương thắm. nhớ phút khuê ly, hôn mê tuyết hoa ngọc lan. mờ mờ trong mây khói, men nồng u ấp duyên hững hờ dần dần vương theo gió, tơ lòng dâng bao cùng thương nhớ... ( ♫Ngọc Lan - Dương Thiệu Tước)

Theo Đông y, hoa ngọc lan có tính hơi ấm, vị đắng, cay, có tác dụng trị các chứng ho, tiểu khó, đầy hơi, buồn nôn, sốt, tăng huyết áp,... Có thể dùng pha trà để uống, với nhiều cách khác nhau, cho nhiều công dụng khác nhau như dưới đây.
Cây ngọc lan thuộc loại cây gỗ nhỡ, thân thẳng, vỏ trám trắng. Cành non và chồi thường phủ lông trắng mềm mượt óng ánh. Hoa mọc đơn lẻ ở nách lá, màu trắng, có từ 9 - 15 cánh, có mùi rất thơm, có thể dùng để cất tinh dầu thơm làm nước hoa. Mùa ra hoa và quả vào tháng 4 - 9 hằng năm. Cây được trồng ở nhiều nơi làm cảnh.
Theo Đông y, bộ phận dùng làm thuốc là nụ hoa khi còn chưa nở, thu hái về phơi trong bóng râm đến khô, bảo quản dùng dần.
Một số bài thuốc theo kinh nghiệm:
Bài 1: Hỗ trợ điều trị viêm phế quản: Hoa ngọc lan 7 cái, hoa hồng bạch 5 hoa, mật ong 15ml. Cho tất cả vào bát hấp cách thủy, chia làm 3 lần uống trong ngày. Uống 7-10 ngày.

 

Bài 2: Thanh nhiệt, giải khát: Hoa ngọc lan 20g, đậu xanh 150g, đường phèn 50g. Cách chế biến: Đậu xanh rửa sạch, hoa ngọc lan tách từng cánh, rửa sạch, để ráo nước. Đậu xanh cho nước đun sôi nhỏ lửa khoảng 30 phút cho nhừ rồi cho đường phèn vào, tắt lửa, rắc hoa ngọc lan vào rồi trộn đều là dùng được. Tác dụng thanh nhiệt tiêu thử, giải khát.
Bài 3: Chữa đau bụng kinh: Hoa ngọc lan (chưa nở) 12g, sắc uống thay trà vào lúc sáng sớm. Dùng 30 ngày là một liệu trình, có tác dụng giảm đau bụng kinh ở phụ nữ.
Bài 4: Hỗ trợ điều trị ho gà: Hoa ngọc lan 8 cái, lá chanh 10g, gừng 3g. Tất cả rửa sạch cho vào ấm đổ 550ml nước, sắc còn 250ml, chia làm 3 lần. Uống 1 tuần.
Bài 5: Chữa ho do lạnh: Hoa ngọc lan 20g, đem tẩm mật ong trong 3 ngày rồi sắc (nấu) uống như trà.
Bài 6: Chữa đau đầu: Ngọc lan hoa trắng 8 cái, hoa nhài 10 cái, lá hoa sen 20g. Tất cả rửa sạch cho vào ấm đổ 550ml nước, sắc còn 250ml, chia làm 3 lần. Uống 1 tuần.
Bài 7: Nhuận da, kích thích tiêu hóa: Hoa ngọc lan 6g, 1 thìa trà xanh. Hoa ngọc lan rửa sạch bằng nước muối, vẩy cho ráo nước, để vào bát. Rót nước sôi vào bát, sau đó cho trà xanh vào. Hãm uống thay trà trong ngày.

---