Bệnh Béo phì

Lan Hương sưu tầm

Bệnh Béo phì là tình trạnng tích tụ chất béo quá nhu cầu duy trì các chức năng của cơ thể, có thể nói thêm đó là sự rối loạn về dinh dưỡng.

Người Hoa Kỳ đang lo âu về bệnh béo phì, vì hàng ngày ăn uống toàn là "junk food" gồm chất béo và quá nhiều calories.

Muốn biết mình có bệnh béo phì không thì thử nghiệm cách nào. Những trẻ em mới 13, 14 tuổi mà đã phát phì thì chẳng cần thử nghiệm gì cũng thấy rõ. Hoặc thấy một ông hay một bà khệnh khạng hết sức mình mới lê nổi thân mình thì biết ngay là vì họ quá mập.

Cơ quan y tế Thế giới đã đặt ra một Body Mass Index (BMI) dịch nôm na là "Chỉ số Trọng Luợng Cơ Thể" (CSTLCT) để xác định bệnh trạng này.

CSTLCT từ 18.5 đến 24.9 = Bình Thường
CSTLCT từ 25.0 đến 29.9 = Quá Kí
CSTLCT từ 30.0 đến 39.9 = Mập phì
CSTLCT từ 40.0 trở lên = Quá mập phì

Cách tính Chỉ số Trọng Lượng Cơ Thể

Công thức như sau :

CSTLCT = Cân nặng (kg) / [Chiều cao (m)] ²

1.- Lấy số cân nặng của mình bằng kg (nếu cân bằng lb thì chia số pound/2.2 thì sẽ ra cân nặng bằng kg. Ví dụ anh A cân nặng 148lbs tính ra kg=(148 /2.2 = 67.27 kg )

2.- Anh A đo chiều cao của mình bằng mét, ví dụ 1m50, 1m55, 1m60, 1m62 v.v.. thay chữ m bằng dấu chấm nghĩa là 1m50=1.50 rồi bình phương số đó lên. vd 1.5 * 1.5 = 2.25

Ví dụ = 67.27/2.25 = BMI= 29.89

Theo bảng chỉ dẫn trên thì người này cáo có 1m50 mà nặng đến 67.27kg thì thuộc loại Mập phì.

Theo một số chuyên viên thì để giản dị hoá thì theo cách sau đây:

a. Đàn bà = cứ 5 ft chiều cao thì có quyền nặng 100lbs và cứ mỗi inch cao thêm thì có quyền thêm 6lbs. Vậy một đàn bà cao 5.4 ft thì có thể nặng 124lbs là vừa

b. Đàn ông = cứ 5 ft chiều cao thì có quyền nặng 105lbs và cứ mỗi inch cao thêm thì có quyền thêm 6lbs. Vậy một đàn ông cao 5.7 ft thì có thể nặng 149lbs là vừa.

Chúng ta đi khám bác sĩ Mỹ, thì việc đầu tiên là cân và đo chiều cao rồi đến đo máu. Việc cân và đo là như vậy và 99.9% người Việt thì không bị vụ bệnh béo phì này ngoại trừ một số thanh thiếu niênViệt-Nam sinh tại Mỹ, ăn theo Mỹ nên cũng đã bắt chước bị bệnh béo phì như Mỹ.

Tản Mạn về Béo (Mập)

1. Theo thống kê thì đàn bà lại hay bị bệnh béo phì hơn đàn ông mặc dù đàn bà lo về cân nặng hơn ai hết. Mà buồn cười hơn cả là đàn bà nghèo lại hay mập hơn đàn ông nghèo. Đàn bà hay mập ở phần mông đít và đùi còn đàn ông thì mập ở bụng. Mỡ nhiều khi rất cần cho việc dinh dưỡng thai nhi và con thơ, trong khi mỡ béo của đàn ông thì lại trở thành acid béo chui vào máu gây nên bệnh tim mạch, tiểu đường và cao áp huyết.

2.- Trong cơ thể có những loại mỡ rất cần như mỡ bao bọc che chở tim, phổi, cấu tạo tủy xương, màng bọc giây thần kinh, chuyên chở cholesterol trong máu. Béo phì có thể do tế bào mỡ vừa phình to vừa sinh sản mau lẹ ở tuổi trẻ.

3. Khi vận động cơ thể hay tiết giảm ăn uống hoặc khi đau ốm đói khát thì tế bào mỡ nhỏ đi nhưng số lượng không giảm. Nó nằm chờ để phát triển lớn lên trở lại khi ta ăn thêm nhiều chất béo. Vì thế để tránh béo mập không phải chỉ giảm mỡ rồi muốn cái gì thì ăn mà phải coi chừng số lượng ca lô ri từ các thực phẩm khác, nếu dư giả quá sẽ chuyển sang dạng mỡ.

4.- Cơ thể con người có cơ chế điều hoà sức nặng qua trung gian của hệ thống thần kinh. Cơ chế đó tạo nên sự đòi hỏi thực phẩm khi đói và tạo nên chán ngấy khi quá no, nhưng con người nhiều khi tinh nhanh "biết lách" qua khỏi cơ chế đó để tự do ăn nhậu.

5.- Người đời thường khen người nọ người kia có da có thịt, ngực, mông tròn, má bánh đúc, cặp đùi phốp pháp chứ chẳng ai khen người gầy như que tăm. Hơn nữa béo da béo thịt cũng được coi như biểu tượng của gia cấp khá giả, quyền quý, phúc hậu, của một người có sức khoẻ tốt không bệnh tật.

6.- Mập phì cũng là đề tài cho diễu cợt và có thể kỳ thị nữa. Có nhiều công ty không muớn người mập quá khổ vì nghĩ rằng những người này sẽ làm biếng không siêng năng làm giảm năng xuất của hãng xưởng. Những người mập phì cảm thấy rất buồn lòng thứ nhất là vì sự di chuyển của họ nặng nề chậm chạp, thứ hai là chịu những sự diễu cợt và thứ ba là bị tự ti mặc cảm không hấp dẫn.

7.- Đã có nhiều giả thuyết giải thích nguyên nhân của béo phì. Người thì cho là do di truyền, người khác thì cho là do môi trường. Tuy nhiên nghiên cứu kỹ ra thì có thể di truyền chỉ là nguyên nhân khởi đầu và môi trường tiếp tay. Khi có cha hay mẹ mập thì con có 50% bị mập còn nếu cả 2 cha mẹ đều mập thì con có nhiều cơ hội hơn đến 80%.

8.- Các tế bào mỡ được các nghiên cứu gia phân biệt là có 2 loại: Mỡ trắng và mỡ nâu. Mỡ nâu chuyển chất béo thành năng nhiệt còn mỡ trắng thì chuyển chất béo thành mỡ xấu cho cơ thể.

9.- Những người dùng thuốc tâm thần, thuốc kinh phong hay kích thích tố hay thuốc trị bệnh tiểu đường cũng làm tăng ký cho bệnh nhân.

10.- Bệnh mập phì là do sự mất thăng bằng giữa cung và cầu năng lượng. Ăn uống nhiều mà không vận động tiêu dùng thì sẽ làm cho lên cân.

11.- Điạ dư nơi cư trú cũng là nguyên nhân: ở nơi lãnh lẽo sẽ ít hoạt động hơn ở nơi có khí hậu nóng, nhất là nóng "chảy mỡ" như ở Việt-Nam thì khó mà mập phì được.

12. Người mập phì thường hay mau mệt, hụt hơi thở, đau nhức xuơng thịt. Họ hay bị bệnh tiêu hoá, bệnh tim., tiểu đường , xơ gan, viêm túi mật. Người mập phì hay bị ung thư tử cung, ung thư vú, nhiếp tuyến, ruột già, thực quản.

Chữa bệnh Mập Phì

Muốn chữa bệnh Mập Phì phải có ý chí và đặt chương trình chữa bệnh lâu dài không thể một sớm một chiều mà giảm ký ngay được như có nhiều thuốc đã quảng cáo. Chữa bệnh có thể bằng thay đổi cáchthức ăn uống, các loại thực phẩm ít mỡ, các dược phẩm theo toa bác sĩ ấn định cho mỗi con bệnh và sau cùng là giải phẫu làm giảm dung lượng bao tử, thu hẹp cằm nhai và hút mỡ béo. Những người mập quá mức trung bình từ 80-100 pounds có thể dùng phương pháp này nhưng rất tốn kém cỡ $20,000 - $30,000USD.

Kết luận

Mập phì là một chứng bệnh có chiều hướng gia tăng ở mọi quốc gia trên thế giới. Riêng tại Hoa Kỳ cuối năm 2003, Quốc Hội đã phải thảo luận một dự luật để ngăn chặn dịch béo phí trong dân chúng, cho nên việc chống bệnh béo phì là mối quan tâm hàng đầu của các nhà lập pháp Mỹ Quốc.

---

Cước Chú:

Muốn đổi pounds ra kg thì lấy số lbs chia cho 2.2 (kg = lbs/2.2)
ví dụ = 120 lbs = 120/2.2 = 54.5 kg

Muốn đổi số đo bằng ft và inch ra mét :
mỗi ft = 12 inches
mỗi inch = 2.54 cm
Ví dụ = 5ft 4 = (5 x 12) + 4 = 64 in x 2.54cm = 1m62

Muốn đổi Kg ra pounds thì nhân với 2.2 vd= 60kg = (60 x 2.2)= 132 lbs
Muốn đổi Số Đo (m) ra FT va INCH =
Vd=1m67 = 167cm / 2.54 = 65.57 = 66 inches/12 = 5ft 6 in