Cuộc đời là sự phản ánh của nội tâm

Inamori Kazuo (稲盛 和夫 - Đạo Thịnh Hòa Phu) sinh ngày 30 tháng 1 năm 1932 tại tỉnh Kagoshima, Nhật Bản, là nhà kinh doanh đồng thời là người sáng lập hãng Kyocera. Ông tốt nghiệp đại học Kagoshima năm 1955 rồi thành lập công ty Kyocera năm 1959 mà ngày nay đã phát triển thành một hãng công nghệ cao đa quốc gia có hơn 66 000 nhân viên, sản xuất nhiều dòng sản phẩm từ điện thoại di động, thiết bị văn phòng đến thiết bị năng lượng mặt trời, linh kiện gốm kỹ thuật cao. Sau khi thôi giữ chức chủ tịch hãng Kyocera ông quyết định trở thành nhà sư đạo Phật với pháp danh Đại Hòa.
Nói về triết lý sống, tôi đã miêu tả nhiều rồi: Cuộc đời là sự phản ánh của nội tâm và có thể biến đổi, kỳ thực mà nói, cuộc đời của tôi chỉ đơn giản là một chuỗi liên tiếp những thất bại và thất bại. Triết lý này là bài học được đúc kết từ việc trải qua những lần thất bại thê thảm.
Khi còn trẻ tôi làm gì đều không được như ý, mơ ước liên tiếp bị thất bại, tại sao tôi không được may mắn? Tại sao cuộc đời của tôi không thuận lợi như thế này? Chẳng lẽ ông trời cũng vứt bỏ tôi sao? Trong lòng tôi đầy bực tức, trách trời đất và oán hận. Nhưng ngay trong thất bại lặp đi lặp lại đó, tôi dần dần lĩnh hội được rằng, sở dĩ phát sinh những đau khổ này là do tâm tính của tôi mà ra.
Ban đầu là thi trượt trong kỳ thi tuyển sinh lên cấp 2, tiếp đến là bị nhiễm bệnh lao phổi. Thời ấy bệnh lao phổi là bệnh không chữa được, hơn nữa hai người chú và một người thím của tôi cũng vì mắc bệnh này mà chết. Các thành viên gia đình của chúng tôi đã được gọi là “gia đình của bệnh lao phổi.”
“Không lâu nữa tôi cũng sẽ thổ ra huyết mà chết“ – Tâm trí nhỏ bé của tôi không chịu đựng nổi sự đả kích của căn bệnh đáng sợ này, cơ thể tôi sốt nhẹ kéo dài và ốm yếu, mệt mỏi. Tâm trạng của tôi cực kỳ sa sút, nằm trên giường bệnh vô cùng tuyệt vọng.
Lúc đó bác hàng xóm thấy tôi rất đáng thương liền cho tôi mượn một cuốn sách, “Chân tướng của sinh mệnh” do một nhà truyền giáo tên là Masaharu Taniguchi viết, bác nói: “Này cậu, hãy đọc đi nhé”!
Đối với đứa trẻ vừa mới tốt nghiệp trường tiểu học mà nói, để hiểu được nội dung của cuốn sách này là rất khó khăn, nhưng lúc này tôi đang nóng lòng muốn tìm kiếm một vị cứu tinh, mặc dù có chỗ hiểu có chỗ không, nhưng tôi đã đọc nó một cách ngấu nghiến. Cuối cùng, tôi đọc được một câu như thế này: “Trong tim chúng ta có một cục nam châm rất mạnh, có thể thu hút tai họa, chúng ta bị bệnh bởi vì chúng ta có một trái tim yếu đuối thu hút vi khuẩn.” Mắt tôi dán chặt vào những chữ ở câu này. Ông Taniguchi dùng từ “tâm tướng” (tâm thái, dạng tướng của tâm).
Tất cả mọi sự tình trong cuộc đời đều do nam châm trong tâm mình hút mà đến, bệnh tật cũng không ngoại lệ, hết thảy chẳng qua đều là sự phản chiếu “tâm tướng” trong cuộc đời của mình mà thôi.
Bệnh tật cũng là sự phản chiếu của tâm, thuyết pháp này có chút hà khắc, nhưng cái này lại làm rung động tâm linh của tôi. Lúc chú của tôi bị bênh lao, nằm ở một góc nhà dưỡng bệnh, bởi vì quá sợ bị lây nhiễm cho nên mỗi lần đi qua phòng chú, tôi luôn lấy tay bịt chặt mũi và chạy thật nhanh. Trong khi cha tôi thì ở bên chú, tận tình chăm sóc, còn anh trai tôi thì nói “vi trùng lao không dễ dàng lây như thế đâu!”, bình tĩnh lại đi. Như vậy là, chỉ có tôi là chỉ nghĩ đến mình, khi người thân thích bị ốm thì lại đặc biệt kiêng kỵ, xa lánh, lo sợ lây bệnh.
Có lẽ đó là ông trời trừng phạt tôi, cha và anh trai tôi không bị sao cả, chỉ có tôi là bị nhiễm bệnh. Tôi nghĩ, thì ra chính là do tâm mình có ý trốn tránh, sợ lây nhiễm bệnh nên cuối cùng đã mời gọi bệnh. Chính là bởi vì sợ hãi, kết quả là đem sự sợ hãi gắn vào thân thể mình, một chút tâm suy nghĩ tiêu cực dẫn đến tiêu cực thật sự. Thống khổ này đã khiến tôi bắt đầu tỉnh ngộ.
Quả đúng như thế, tâm tưởng chính là bản thân thật sự, đứa trẻ như tôi vô cùng xúc động bởi những lời nói của ông Taniguchi. Tôi nghiêm túc suy nghĩ về hành vi của mình, thầm hứa sau này trong tâm trí sẽ cố gắng suy nghĩ những điều tốt đẹp. Nhưng mà, thật đáng buồn là tâm tướng, tâm thái con người thật không dễ dàng thay đổi được, vì vậy cuộc đời vẫn tiếp tục long đong và trắc trở.
Tạ ơn trời đất, cuối cùng tôi đã được chữa khỏi bệnh lao, có thể trở lại trường để học tập. Tuy nhiên, thất bại vẫn không ngừng đến với tôi, nguyện vọng thi đại học hạng Quốc Gia không đậu, đành phải học trường đại học ở địa phương. Mặc dù thành tích học tập ở đại học của tôi là xuất sắc, nhưng thời điểm tôi tốt nghiệp chính là thời điểm chiến tranh Triều Tiên kết thúc. Do thời gian chiến tranh nền kinh tế rơi vào suy thoái. Tôi không có nơi nhờ vả, không có người giúp đỡ nên không thể xin được việc. Sinh viên mới tốt nghiệp đại học như chúng tôi, thậm chí có khi còn không có cơ hội để được phỏng vấn. Tôi không khỏi nguyền rủa xã hội bất công và chán nản với vận mệnh bất lực của mình.
Cuộc đời tôi sao mà lại khổ thế này? Thậm chí tôi còn nghĩ, nếu mua vé số thì số trước, số sau đều trúng thưởng, chỉ cần là của tôi thì sẽ không trúng. Dù có cố gắng thế nào cũng là phí công, tâm tôi có khuynh hướng dần dần xấu đi. Như đã đề cập trước đó, tôi đã từng luyện tập karate, học được một chút kỹ năng, chi bằng tham gia vào xã hội đen lại hay! Tôi đã đi đi lại lại nhiều lần trước khu vực của một tổ chức xã hội đen nằm trong trung tâm buôn bán sầm uất của thành phố Kagoshima.
Cuối cùng, dưới sự trợ giúp của một giáo sư đại học, tôi đã vào làm việc ở một công ty sản xuất sứ cách điện cao áp ở Kyoto. Nhưng làm ở đó một thời gian, tôi mới biết rõ công ty này vô cùng cũ nát hơn nữa còn đối mặt nguy cơ phá sản. Tiền lương thường xuyên chậm trễ, những người lãnh đạo mâu thuẫn lẫn nhau.
Thật vất vả mới có nơi làm việc vậy mà công ty lại rơi vào tình trạng này, cùng đợt vào làm việc tại công ty với tôi còn có mấy bạn cũng mới tốt nghiệp đại học, cứ gặp nhau là lại phàn nàn, bàn bạc bỏ việc. Không lâu sau họ cũng tìm được công việc mới và và lần lượt nghỉ việc mà đi. Cuối cùng chỉ còn lại một mình tôi.
Con người rất là kỳ lạ, một khi bị ép vào hoàn cảnh tiến thoái lưỡng nan, tôi đành thay đổi tâm trí 180 độ, suy nghĩ thoáng hơn, oán trách mãi cũng không được gì chi bằng dồn hết tinh lực vào công việc, đặt toàn tâm toàn ý vào nghiên cứu xem sao. Thế là tôi đem nồi, bát, chậu vào phòng thí nghiệm, tập trung làm thí nghiệm mỗi ngày.
Như một sự phản ánh của việc thay đổi tâm thái, thành quả nghiên cứu cũng bắt đầu xuất hiện. Chứng kiến thành quả tốt, ông chủ khen ngợi tôi, điều này khiến tôi càng thêm tập trung tinh thần làm việc, thế là lại đem lại kết quả tốt hơn. Như vậy là lại đi vào vòng tuần hoàn tích cực.
Cứ như thế, tôi dùng phương pháp riêng của mình, lần đầu tiên tổng hợp thành công và phát triển một loại vật liệu gốm công nghệ cao mới tại Nhật Bản, được sử dụng trong ống chân không của tivi, khi đó tivi vừa mới bắt đầu phổ cập.
Mọi người xung quanh thay đổi cách nhìn đối với tôi. Tôi cảm nhận được ý nghĩa của công việc và giá trị của sinh mệnh đến nỗi cũng không còn để ý đến việc chậm trễ lương nữa. Giai đoạn này tôi đã nắm vững và tích lũy được kỹ thuật và đạt được được chút tiếng tăm, điều này trở thành nguồn vốn quan trọng khi sau này tôi thành lập Kyocera.
Thay đổi tâm tính của mình cuộc đời lập tức chuyển biến, tuần hoàn ác tính chấm dứt, tuần hoàn thiện tính bắt đầu. Qua kinh nghiệm này, tôi hiểu được một chân lý, hết thảy những sự tình gì xảy đến với mình đều là do tâm của mình tạo ra, đây là một nguyên lý mang tính căn bản. Trải qua đủ loại thất bại và khó khăn, tôi đã minh bạch được chân lý xuyên suốt cuộc đời, chân lý này khắc sâu vào đáy lòng tôi.
Trải qua những thăng trầm của cuộc sống, đã minh bạch rằng vận mệnh của mình do mình tạo ra. Cho dù là thông minh thế nào thì hạnh phúc hay bất hạnh, thất bại hay thành công trong cuộc đời đều không ngoại lệ, cũng là từ tâm mình mà sinh ra. Bản thân mình gieo hạt giống giống nào thì tự bản thân mình sẽ nở hoa, kết trái đó.
Đúng vậy, số mệnh đời người chúng ta là nghiễm nhiên tồn tại, nhưng không phải là không có cách nào kháng cự được số mệnh. Vận mệnh có thể tùy theo sự cải biến của tâm tính chúng ta mà cải biến theo.
Tư tưởng là bút vẽ, cuộc đời là một bức tranh, tư tưởng của mỗi người là khác nhau nên bức tranh cuộc đời của mỗi người cũng khác nhau. Cải biến tâm thái của bạn có thể sẽ đem lại cho cuộc đời bạn một màu sắc rực rỡ!

Biên dịch: Mai Trà