Giáng Sinh trên thế giới
những phong tục và những món ăn

 Giáng Sinh đã đến! Cứ đón mãi Giáng Sinh trong nước thôi cũng chán nhỉ? Thế thì chúng ta cùng “đón Giáng Sinh” ở nhiều nước khác nhau trên thế giới nhé!

Giáng Sinh ở Canada

Ở Canada, từ năm 1875 trở đi, Giáng Sinh đã mất đi đặc tính tôn giáo cần thiết của nó, ít nhất là đối với những người nói tiếng Anh và giới trung lưu. Dần dà, ngày lễ này trở thành một lễ hội cộng đồng, là cuộc “hội hè đình đám” của nhiều gia đình. Nhiều phong tục mới bắt đầu… nảy nở. Từ đó, cây thông Giáng Sinh trang hoàng lộng lẫy, hang đá với những nhân vật bằng nhựa hoặc đất, những món quà và tiệc Giáng Sinh trở thành một phần trong truyền thống gia đình.

Vào ngày 24 tháng 12 (Christmas Eve), thường thì mỗi gia đình sẽ ăn tối với gà tây. Đến giữa đêm, Santa Clause (Ông già Noel) sẽ leo ống khói vào nhà và đặt quà dưới cây thông. Sau đó ông quay lại ống khói và bay trong không trung đến những ngôi nhà kế tiếp bằng một cỗ xe do 9 con tuần lộc kéo. Vào ngày Giáng Sinh, tất cả các món quà đều được mở.

Giáng Sinh ở Ấn Độ

Những người theo đạo Thiên Chúa ở Ấn Độ trang trí cây xoài hoặc cây chuối vào mùa Giáng Sinh. Đôi khi họ cũng trang trí nhà cửa bằng lá xoài. Ở một số vùng của Ấn Độ, người ta dùng đèn dầu bằng đất sét để trang trí cho Giáng Sinh. Đèn được đặt ở mép mái nhà và trên vách tường. Nhà thờ thì được trang trí bằng cây trạng nguyên và được thắp nến vào buổi tối Giáng Sinh.

Giáng Sinh ở Nhật Bản

Giáng Sinh được những người truyền giáo du nhập vào Nhật. Trong nhiều năm, chỉ có một số ít người tin vào đạo Thiên Chúa mới tổ chức lễ. Nhưng hiện nay, mùa Giáng Sinh ở Nhật Bản chứa đầy ý nghĩa và gần như được truyền hình trực tiếp khắp thế giới. Trao đổi quà tặng có vẻ là một hành động có sức thu hút mạnh mẽ đối người Nhật. Có rất nhiều loại dành cho nam, nữ và trẻ em, đặc biệt là trẻ em.

Họ cũng du nhập rất nhiều phong tục truyền thống của phương Tây vào ngày lễ Giáng Sinh. Ngoài trao đổi quà tặng, họ còn ăn gà tây. Một số nơi còn có cây thông Giáng Sinh chung. Họ trang trí nhà cửa bằng cây xanh và cây tầm gửi, có khi còn hát bài hát mừng Giáng Sinh nữa.

Ở Nhật có một vị thần tên gọi Hoteiosho, gần giống như Ông Già Noel. Người ta luôn hình dung ông là một ông già hiền hậu có vác một cái túi khổng lồ. Ông có đôi mắt ở sau đầu để quan sát những đứa trẻ khi ông đi khắp nơi.

Giáng Sinh ở Nga

Thánh Nicholas đặc biệt nổi tiếng ở Nga. Truyền thuyết kể rằng vị hoàng tử Vladimir sống ở thế kỷ thứ 11 đã du hành đến Constantinople để được rửa tội, và quay về quê hương cùng những câu chuyện huyền bí về Thánh Nicholas ở trấn Myra. Kể từ đó, nhiều Giáo Hội Chính Thống Đông Phương được đặt theo tên của Thánh, cho đến nay cái tên Nicholas là một trong những tên phổ biết nhất của con trai Nga. Câu chuyện về Thánh Nicolas được truyền tụng trong nhiều thế kỷ. Nhưng sau cuộc cách mạng cộng sản, ngày lễ vinh danh Thánh Nicolas bị cấm. Các truyền thống tôn giáo khác cũng bị cấm trong kỷ nguyên cộng sản.

Trước cách mạng, một nhân vật mang tên Babouschka đem quà đi tặng cho trẻ em. Giống như nhân vật La Befana của Ý, Babouschka không hoàn thành nhiệm vụ cung cấp thực phẩm và nơi cư trú cho 3 người đàn ông thông minh trên đường đến thăm Con của Chúa. Theo truyền thống, bà vẫn lang thang đến vùng quê tìm kiếm Con của Chúa và viếng thăm nhà của những đứa trẻ trong suốt mùa Giáng Sinh. Babouschka không bao giờ hoàn toàn biến mất, và ngày nay trong kỷ nguyên hậu cộng sản, bà đã công khai quay lại. Cây thông Giáng Sinh cũng bị cấm dưới chế độ Cộng Sản, nhưng người dân vẫn tiếp tục trang hoàng cho cây “Năm Mới” của họ.

Vào bữa tối của ngày trước Giáng Sinh, người ta không ăn thịt, nhưng có tổ chức lễ hội. Món ăn chính là món cháo đặc đặc biệt gọi là kutya. Món này được làm từ hạt lúa mì hoặc ngũ cốc [tượng trưng cho hy vọng và sự trường tồn], mật ong và hạt cây anh túc [có ý nghĩa hạnh phúc, thành công và bình yên]. Sẽ có một buổi lễ ban phước cho nhà được cử hành. Lúc đó có một linh mục theo sau là những cậu bé tay giữ ly nước thánh đi vào nhà và phẩy nước thánh vào mỗi phòng. Người ta sẽ ăn món kutya trong một chiếc đĩa chung, tượng trưng cho sự đoàn kết.

Giáng Sinh ở Phần Lan

Ở Phần Lan, Giáng Sinh được tổ chức từ ngày 24 đến 26 tháng 12. Ngày Chủ Nhật đầu tiên trong tháng 12 (còn được gọi là Mùa Vọng) khởi đầu cho mùa Giáng Sinh ở Phần Lan. Cũng như những nơi khác, các cửa hiệu bắt đầu bày bán các loại hàng hóa trang trí, quà tặng,…

Ở các vùng quê, những người nông dân thường gói ngũ cốc, hạch và hạt giống lại thành từng bó, lượm và cột lên cây, đặt cái cây đó vào trong vườn cho chim ăn. Chỉ sau khi chim ăn xong, họ mới ăn bữa tối Giáng Sinh.

Bữa tối Giáng Sinh truyền thống ở Phần Lan thường bắt đầu khi ngôi sao đầu tiên xuất hiện trên bầu trời, trong khoảng 5-7pm. Thường có các món heo quay hoặc thịt đùi nướng và rau. Món chính là cá tuyết nấu được rắc tiêu Jamaica, khoai tây luộc và sốt kem. Đây là món ăn công phu được chuẩn bị trước 1 tuần. Đi lễ đêm Giáng Sinh cũng là một truyền thống quan trọng. Nhiều gia đình Phần Lan còn đi thăm mộ để tưởng nhớ người thân. Tất nhiên, lễ hội cũng không thể thiếu những bài hát mừng Giáng Sinh!

Giáng Sinh ở Brazil

Ở Brazil, Giáng Sinh là một trong những ngày lễ quan trọng nhất, được tổ chức vào ngày 25 tháng 12.

Vì có dân số đa văn hóa nên các hoạt động lễ hội ở quốc gia này bị ảnh hưởng bởi phương thức vô thần. Từng là thuộc địa của Bồ Đào Nha, Brazil vẫn duy trì một số phong tục Giáng Sinh trước đây. Đáng chú ý là việc tạo dựng hình ảnh Chúa Giáng Sinh [hang đá], hay còn được gọi là “Presepio” [có nghĩa là giường rơm Jesus nằm sau khi sinh tại Bethlehem]. Đến tháng 1, các hang đá cùng với cây thông và đèn trang trí đều được tháo dở.

Vào ngày trước Giáng Sinh, hàng ngàn người theo đạo Thiên Chúa tham gia vào “Missa do Galo” [Thánh Lễ Nửa Đêm].

Cũng như các quốc gia khác, người dân Brazil cũng trang trí cây thông Noel trong nhà với đèn, những quả cầu nhựa và thủy tinh. Nổi bật nhất là cây thông Giáng Sinh khổng lồ làm bằng đèn điện. Những “cây thông” kiểu này lung linh trên nền trời tại các thành phố lớn như Brasilia, São Paulo, và Rio de Janeiro đến hết mùa lễ.

Một phong tục truyền thống khá phổ biến nữa là hát mừng Giáng Sinh. Người ta hát nhiều bài thánh ca khác nhau suốt mùa để tưởng nhớ đến Chúa Cứu Thế. Bài hát nổi tiếng nhất là “Noite Feliz” [Silent Night].

Bữa ăn tối truyền thống gồm có món gà tây quay, rau củ và trái cây. Thường thì còn có thêm bia và rượu. Ngoài ra còn có bánh hạnh nhân của Ý [Panetone] và bánh mì ngọt [Stollen] của Đức. Nếu là một bữa tiệc lớn, người ta thường đãi gà tây, thịt đùi lợn, gạo màu, rau tươi và trái cây. Những người kém may mắn thì ăn tối với gạo và gà hoặc đậu. Ở một số vùng, tiệc bắt đầu trong ngày trước Giáng Sinh vào lúc 9pm, còn tại những nơi khác thì tiệc diễn ra lúc nửa đêm và trẻ em được ăn trước.

Trừ những lúc nhiệt độ lên cao và không có tuyết, thì Giáng Sinh ở Brazil khá giống như ở Mỹ.

Giáng Sinh ở Chile

Giáng Sinh ở Chile khá giống với ở Mỹ, tuy tháng 12 nhiệt độ của thời tiết không giống như Mỹ. Vì thế, người Chile đón một mùa Giáng Sinh “ấm”, trái ngược với các quốc gia phương Tây.

Các buổi lễ được tổ chức suốt mùa Giáng Sinh, nhưng những buổi thánh lễ thực sự thì bắt đầu từ 9 ngày trước ngày Giáng Sinh. Đó là lúc người Chile bắt đầu một buổi lễ cầu nguyện đặc biệt cùng với thánh lễ gọi là “Novena” – một nghi lễ Thiên Chúa của La Mã. Trong 9 ngày trước Giáng Sinh này, mỗi một con chiên ngoan đạo trên toàn quốc đều cầu nguyện hàng ngày.

Vào ngày trước Giáng Sinh, người dân đi Lễ Nửa Đêm. Sau đó là ăn bữa tối cùng với mọi người trong gia đình. Có thể nói đây là dịp để mọi người quây quần bên nhau, thăm gia đình và họ hàng ở xa…

Để chuẩn bị cho ngày này, trước đó 1 tháng người ta thường trang hoàng nhà cửa bằng đèn và bong bóng. Cây thông Noel được dựng lên 1 hoặc 2 ngày trước ngày lễ và được trang trí bằng những hình nhân đất sét, gọi là “pesebre”. Người ta cũng dựng lại hang đá nơi Chúa được sinh ra bằng tượng đất sét hoặc gỗ.

Đây cũng là dịp nhiều người đi nghỉ. Khí hậu ấm áp thích hợp cho một kỳ nghỉ ở bãi biển, đi leo núi hoặc lướt ván, hay thậm chí là một hành trình ngắn đến những điểm du lịch gần.

Giáng Sinh ở Scotland

Truyền thống tổ chức Giáng Sinh ở đây bị cấm trong gần 400 năm cho đến những năm 1950. Mãi cho đến năm 1958, khi lễ Giáng Sinh được tuyên bố là ngày công lễ, thì người dân ở đây vẫn đi làm bình thường, còn trẻ em thì được quà tặng. Thậm chí cho đến nay, lễ Giáng Sinh truyền thống cũng không được coi trọng lắm, vì Giáo Hội Scotland – Giáo Hội Trưởng Lão – không mấy “nhiệt tình” với ngày lễ này. Còn các thành viên của Giáo Hội Anh thì tổ chức ngày lễ trong yên lặng vì người Anh không thích ồn ào và phô trương. Các phong tục Giáng Sinh ở Scotland tương tự như của Mỹ, tuy nhiên họ vẫn có những phong tục riêng khá thú vị.

Quà Giáng Sinh được bày bán từ rất sớm, ngay trước ngày Halloween. Càng gần ngày thì càng xuất hiện nhiều đèn đóm và cây Giáng Sinh lộng lẫy ở các thành phố lớn. Trước Giáng Sinh vài ngày, các thanh thiếu niên trong vùng đập bể từng cái từng bóng đèn, chỉ để lại 1 hoặc 2 bóng ở trên ngọn cây trước đêm Christmas Eve. Trẻ em ở đây rất háo hức đón chờ Giáng Sinh. Chúng đếm ngược trên những tấm lịch đặc biệt do chính tay chúng làm. Chúng còn viết thư nói “bóng gió” đến món quà mà chúng thích rồi gửi đến cho Santa Claus ở Lapland. Một cách để gửi thư đi là ném vào lò sưởi. Người ta tin rằng bức thư này sẽ bay lên từ ống khói và truyền thẳng đến tay Santa Claus.

Ngoài việc trang trí nhà cửa, người dân Scotland còn tổ chức ăn trưa ngoài trời. Món ăn chính là bánh trái cây [làm từ trái cây, quả hạnh, gia vị và một ít rượu Whisky], bánh khô [bánh phơi khô dưới ánh mặt trời] và bánh mì không men [làm từ bột yến mạch]. Ngoài ra còn có bánh putđinh nhân nho khô, bánh thịt băm, vịt nướng tẩm gia vị, cá hồi xông khói với tôm panđan và súp hải sản. Một số người không thích trái cây thì ăn bánh Yule – một loại bánh sôcôla của Thụy Điển.

Giáng Sinh ở UK

Ở hầu hết các quốc gia thuộc Vương Quốc Anh, người ta thường làm vòng hoa thánh bằng 3 cây nến hồng, 1 cây nến trắng và 1 cây nến tím. Người người nhà nhà đều dựng cây thông và trang hoàng nhà cửa. Ở Anh, trang trí cây thông Noel đã phổ biến từ những năm 1850. Đến ngày 6 tháng 1 thì tất cả các vật trang trí đều được dở xuống. Người ta nói rằng sẽ gặp xui xẻo nếu để lại những vật trang trí này sau ngày này.

Bữa tối truyền thống vào đêm Giáng Sinh ở Anh rất bắt mắt với món chính là gà tây nướng ăn với rau và nước sốt. Món tráng miệng thường là bánh putđinh có nhiều trái cây và nước sốt rượu brandy. Trẻ em thì được nhận quà từ Ông Già Noel với hình tượng mặc chiếc áo choàng đỏ-xanh. Quà thường được mở trong ngày Giáng Sinh trước buổi chiều.

Vào ngày trước Giáng Sinh, mọi người đến nhà thờ và thánh đường để đi Lễ Nửa Đêm. Ở London và nhiều tỉnh thành khác, có rất nhiều nhà hát diển kịch câm đặc biệt dành cho trẻ em, không dựa trên những câu chuyện trong Kinh Thánh mà dựa vào những câu chuyện nổi tiếng dành cho thiếu nhi như Cô Bé Quàng Khăn Đỏ và Aladin.

Ở Anh, ngày sau Giáng Sinh được gọi là ngày Boxing Day, được đặt tên như thế là vì những cậu bé thường sẽ đi quanh quẩn thu tiền bỏ trong những chiếc hộp đất. Boxing Day vẫn được tổ chức ở Anh và được gọi là Bank Holiday. Nếu ngày này rơi vào cuối tuần thì khi đó một ngày Bank Holiday đặc biệt sẽ được tổ chức vào thứ Hai.

Giáng Sinh ở Ý

Ở Ý, mùa Giáng Sinh diễn trong 3 tuần, bất đầu từ trước Giáng Sinh 8 ngày, gọi là Novena và kéo dài cho đến sau ngày Lễ Chúa Jesus Hiện Ra [Feast of Epiphany].

Các truyền thống Giáng Sinh của Ý ảnh hưởng mạnh bởi tôn giáo Thiên Chúa. Khởi đầu cho Mùa Thánh là tiếng súng đại bác nổ từ lâu đài Saint Angelo ở La Mã. 8 ngày trước Giáng Sinh, một buổi lễ đặc biệt sẽ bắt đầu và kết thúc vào ngày Giáng Sinh. Buổi lễ đặc biệt này được gọi là Novena, tham gia có nhiều người cầu nguyện trong suốt 9 ngày liên tiếp.

Vào ngày 8 tháng 12, ngày Immacolata, người ta sẽ dựng “Presepio” [máng lừa] và cây thông Giáng Sinh, tái hiện lại khung cảnh Chúa được sinh ra đời với hình ảnh Gia đình Thánh và Chúa con nằm trên chuồng ngựa. Khi đêm dần xuống, đèn được thắp lên quanh máng lừa, người người câu nguyện, trẻ em đọc thơ… Những vị khách vãng lại quỳ trước máng lừa, nhạc công hát… Đến ngày 6 tháng 1, cả máng lừa lẫn cây thông Noel đều được dở xuống trước buổi tối.

Mọi người đều phải ăn chay trường 1 ngày trước Giáng Sinh. Bữa tối đêm trước Giáng Sinh không có thịt, chủ yếu là cá. Tuy món ăn khác nhau theo từng vùng, nhưng món đầu tiên trong một bữa tiệc Giáng Sinh hoặc là Lasagna, Cannelloni hoặc món Pasta Timbale. Thịt nướng trộn hoặc bò nướng là món ăn thứ 2. Ăn cùng còn có nhiều loại bơ, trái cây (khô hoặc tươi), kẹo, tất cả đều được trộn vào rượu vang đỏ chất lượng tốt. Món kẹo điển hình nhất trong ngày Giáng Sinh là Torrone – có mật ong hoặc sôcôla hoặc quả hồ trăn. Bánh Giáng Sinh gọi là Panettone, có nho khô và trái cây tẩm đường. Sôcôla cũng nằm trong thực đơn chính.

Vào buổi trưa Giáng Sinh, mọi người sẽ tập trung tại quảng trường Vatican để được Đức Giáo Hoàng ban phước. Bữa trưa, người ta ăn món Tortellini in Brodo. Còn ở miền Trung nước Ý, người ta ăn Cappone [gà tây]. Tiếp đó mọi người sẽ chuẩn bị cho Năm Mới!

Món ăn Giáng Sinh của các nước trên thế giới

Ngoài gà quay, bánh khúc cây, rượu táo, bánh quy gừng, kẹo gậy… thì Italy có bữa tiệc 8 món hải sản, Hungary có bánh beigli và Nga có món khai vị Zakuski.

Tuy không nổi tiếng nhưng đây vẫn là những món không thể thiếu trong dịp năm mới của nhiều quốc gia.

Coquilles Saint-Jacques là món ăn làm từ sò điệp, rau thơm và bơ. Món ăn giữ nguyên vỏ sò để đựng và là món điểm tâm cho bữa ăn ngày Giáng Sinh ở Pháp.

Chiles en nogada (Mexico) là sự kết hợp của thịt, ớt poblano nướng được phủ bằng một lớp sốt kem làm từ quả óc chó. Bên trên rắc thêm hạt lựu tăng hương vị và làm đẹp món ăn.

Ở Italy dịp Giáng Sinh người dân sẽ nấu một bữa ăn có tới 8 món hải sản: mỳ pasta con le Sarde, salad cá tuyết baccala, mực nấu với khoai tây và đậu Hà Lan, món mực, tôm scampi, tôm hùm fra diavolo, cá tuyết nướng với hành và thì là, cá bơn nấu với dầu olives.

Zakuski ở Nga là món ăn khai vị làm từ cá, có hương vị đậm đà nhờ cho thêm rượu vodka khi nấu.

Ceia de Natal  là món ăn dịp Noel của người Brazil. Hương vị của món gà tây rất đặc biệt khi thịt gà kết hợp cùng nước sốt marinade làm từ rượu champagne.

Dịp năm mới người Áo thường ăn món sachertorte, bánh mứt đào kèm chocolate đánh bông.

Doro Wat on Injera là món thịt hầm có vị cay hoàn hảo để đón chào Giáng Sinh ở Ethiopia.

Đồ ăn ưa thích mùa Giáng Sinh của người Canada là những viên kẹo chicken bones có hương quế và làm từ chocolate kem sữa.

Vitel Toné là món ăn của những người Italy di cư sang Argentina vào khoảng cuối những năm 1800. Vitel Toné, thịt bê trộn sốt cá ngừ và nụ bạch hoa, ngày nay vẫn phổ biến trong các bữa ăn đón năm mới của người Argentina.

Bánh beigli làm từ hạt óc chó và hạt poppy được bày bán khắp nơi ở Hungary trong mùa Giáng Sinh.